Thursday, September 25, 2014

ტენკარას ისტორია

                      

            როდესაც საქმე ახალი სტილის ათვისებას ეხება სავალდებულოდ ვთლი მისი ისტორიის შეძლებისდაგვარად სრულად შესწავლას, გამონაკლისს არც ტენკარას შემთხვევაში დავუშვებ. სტატიის მომზადებისას გამოყენებულია ამ მეთოდისადმი მიძღვნილი ინტერნეტ საიტებიდან და ბლოგებიდან აღებული ინფორმაცია კერძოდ კი ისეთი რესურსები, როგორიცაა TenkaraUSA.com და Discovertenkara.co.uk.
              დასაწყისისათვის გთავაზობთ ზოგიერთი ტერმინის განმარტებას, უფრო სწორად სიტყვა სიტყვით თარგმანს იაპონურიდან:

Tenkara -  Ten - ცა, სამოთხე. Kara - დან, ანუ ციდან, სამოთხიდან

Kebari - ბეწვით ან ბუმბულით შემოსილი ნემსი (ნემსკავი)

Sakasa Kebari - Sakasa - შეტრიალებული, რევერსიული, ანუ ბეწვით ან ბუმბულით შემოსილი ნემსი (ნემსკავი), რომელზედაც ბუმბული წინ "იყურება".

           საგულისხმოა, რომ ტერმინ "ტენკარა"-ს წარმოშობამდე არსებობდა ტერმინი Kebari Tsuri ( Tsuri - თევზაობა) ანუ თევზაობა კებარის გამოყენებით.

             დღესდეისობით მეთოდ ტენკარაში მოიაზრება კალმახის ჭერა მთის მდინარეებზე მხოლოდ ანკესის, სპეციალური ძუისა და ხელოვნური სატყუარის გამოყენებით.
    ზოგადად, სხვადასხვა ბუნებრივი მასალისაგან დამზადებული იმიტაციების გამოყენება ათასწლეულების მანძილზე მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხეში საკმაოდ აქტიურად ხდებოდა.  თუკი ევროპის სახელმწიფოებს შორის ოდითგანვე არსებობდა აქტიური კულტურული მიმოცვლა და მაშასადამე ამა თუ იმ რეგიონში ტრადიციული სტილით თევზაობის შესახებ ინფორმაცია მეტნაკლებად ხელმისაწვდომი იყო, იაპონიის შემთხვევაში საქმე გვაქვს საუკუნეების განმავლობაში მსოფლიოსათვის აბსოლუტურად დახურულ კულტურასთან, რომელიც მხოლოდ XIX საუკუნეში გაიხსნა დანარჩენი სამყაროსათვის. სწორედ ამიტომ იაპონური თევზაობის სტილის შესახებ ინფორმაცია დანარჩენი მსოფლიოსათვის მხოლოდ ამის შემდეგ გახდა ხელმოსაწვდომი. პირველი ინგლისურენოვანი წყარო, სადაც მამლის ბუმბულისაგან დამზადებულ იმიტაციაზეა საუბარი, არის ბრიტანელი დიპლომატის ერნესტ სატოს (Ernest Satow) დღიური, რომელიც 1870-1883 წლებში იაპონიაში ეწეოდა სამსახურს.



              არსად მის დღიურებში არ არის ნახსენები სიტყვა "ტენკარა" ან "კებარი" ნახსენებია უბრალოდ "Fly" და "Fly Fishing" - მისი, როგორც ბრიტანელის პირველი ასოციაცია ამ სატყუარასთან დაკავშირებით. რაც რა თქმა უნდა არანაირად არ ნიშნავს იმას, რომ ეს სტილი ბრიტანეთიდან შევიდა იაპონიაში. იგი აღწერს, რომ თევზჭერის ეს მეთოდი გამოიყენებოდა იაპონიის სხვადასხვა მთიან რეგიონებში უბრალო გლეხების მიერ, რომლებიც ენდემურ კალმახს საკვებად ან ბაზრებში გასაყიდად იჭერდნენ. საგულისხმოა, რომ თავად იაპონიაშიც არ არის ერთიანი აზრი ტენკარას, როგორც მეთოდის წარმოშობის შესახებ. ზოგიერთი მკვლევარის აზრით, ტენკარა სამურაების საბრძოლო აღზრდის პროგრამაში შედიოდა, როგორც სიმშვიდისა და კონცენტრირების გამომამუშავებელი ერთ-ერთი მეთოდი, შემდგომ კი მთიან რეგიონებშიც გავრცელდა. ამ თეორიას "დაბლობის თეორიას" უწოდებენ. ზოგის აზრით კი, ეს მეთოდი თავიდანვე მთიან რეგიონებში წარმოიშვა, გამოიყენებოდა უბრალო გლეხების მიერ და სწორედ ამით ხსნიან იმას, რომ ადრეული წერილობითი წყაროები არ მოიპოვებოდა, მართლაც რომ დამაჯერებელი არგუმენტია, უბრალო მიზეზის გამო - გლეხებმა წერა - კითხვა არ იცოდნენ.
                       კიდევ ერთი არგუმენტი იმის სასარგებლოდ, რომ ტენკარა, როგორც სტილი აბსოლუტურად დამოუკიბედლად ვითარდებოდა. ქალაქ კანაზავაში (იაპონიის ზღვის სანაპიროსთან) დღესაც არსებობს ტრადიციული კომპანია Meboso Hachirobei Company, რომლის წარმომადგენლებიც 20 (ოცი) თაობის მანძილზე, 430 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში ამზადებდნენ ნემსკავებს და ხელოვნურ იმიტაციებს, მხოლოდ ამის გამო იმაზე საუბარი, რომ კლასიკურ Fly Fishing-ს რამე გავლენა ჰქონდა ტენკარას სტილზე უკვე ზედმეტია. ეს კი ამ მაღაზიის მფლობელის სურათი დანიელ გალარდოსთან ერთად (Meboso san and Daniel Galhardo)


         ესეც ჰისაო იშიგაკის მოკლე ლექცია, მათ შორის ტენკარას ისტორიის შესახებაც

   

     მოკლედ, ასეა თუ ისე დღეს სახეზე გვაქვს ხელოვნურ იმიტაციაზე თევზჭერისათვის განკუთვნილი კიდევ ერთი მეთოდი, რომელიც ძალიან წააგავს დასავლეთ საქართველოში გავრცელებულ ე.წ. "ბუნდღაობას" და რომლის ეფექტურობაზეც ლეგენდები დადის. ვნახოთ.... 

No comments: